మహాభారతంలో ఇమిడి ఉన్న ఈ సంభాషణ, కవితలు లేదా ఆధ్యాత్మికతతో కాకుండా, ఒక సంక్షోభంతో ప్రారంభమవుతుంది. సమర్థుడైన యోధుడు అర్జునుడు, సందేహం, గందరగోళం, మనం ఇప్పుడు ‘అనాలిసిస్ పారాలిసిస్’ అని పిలిచే స్థితితో స్తంభించిపోతాడు. అతడి సారథి మరెవరో కాదు, శ్రీకృష్ణుడు. మానసికంగా సూక్ష్మమైన, ఆధ్యాత్మికంగా లోతైన సలహాలను శ్రీకృష్ణుడు అర్జునుడికి అందిస్తాడు. అవి నేటి తరానికి కూడా ఎంతో ఉపయోగకరం..
1. మనసును అదుపులో ఉంచుకోవాలి, ఆపేయాలని కాదు:
భగవద్గీత మనసును పూర్తిగా ఆపమని చెప్పదు. మనసు ఎప్పుడూ చురుకుగా ఉంటుందని, ఆలోచనలు వస్తూ పోతూ ఉంటాయని అది ఒప్పుకుంటుంది. ఇక్కడ ముఖ్యమైన విషయం ఏమిటంటే, ఆలోచనలను ఆపడం కాదు, వాటిని సరైన విధంగా నడిపించడం. మనసు భయం లేదా కోరికల వల్ల కాకుండా, మన అవగాహన ద్వారా నడవాలి. అప్పుడు మనసు మనకు ఒక పనిముట్టుగా మారుతుంది, మనల్ని ఇబ్బంది పెట్టేదిగా కాదు. మనం ఎక్కువగా ఆలోచిస్తున్నామంటే, మనసు మన నియంత్రణలో లేదని అర్థం.
2. మీరు మీ ఆలోచనలు కాదు, వాటిని గమనించే వారు:
గీత చెప్పే చాలా లోతైన విషయం ఏంటంటే, మీరు మీ ఆలోచనలు కారు. మీ తలలో నిరంతరం వచ్చే ఆలోచనలు, అవి మంచివైనా, చెడ్డవైనా, అవి మీ నిజమైన రూపం కాదు. మీరు ఆ ఆలోచనల వెనుక ఉండి వాటిని చూసే శక్తి. బయట వాహనాల శబ్దం వినిపించినప్పుడు, అది మీరే కానట్లే, మీ మనసులో వచ్చే ప్రతికూల ఆలోచనలు కూడా మీరు కాదు. ఆ ఆలోచనలకు ఒక దూరం పాటిస్తూ వాటిని గమనించడం నేర్చుకుంటే, వాటి ప్రభావం మనపై తగ్గుతుంది. ఆలోచనలతో పోరాడటం కంటే, వాటిని మన నుండి వేరు చేసి చూడటం వల్లనే నిజమైన స్వేచ్ఛ వస్తుంది.
3. కోరికలు, భయాల నుండి విముక్తి పొందండి:
అతి ఆలోచనకు ముఖ్యమైన కారణాలు కోరికలు, భయాలు. మనకు ఏదైనా కావాలని బలంగా కోరుకోవడం లేదా ఉన్నదాన్ని కోల్పోతామేమోనని భయపడటం వల్లనే మనసులో ఎక్కువగా అలజడి ఉంటుంది. గీత వైరాగ్యం (నిస్వార్థ భావం) గురించి చెబుతుంది. దీని అర్థం ఏమీ కోరుకోకుండా ఉండటం కాదు, మనం చేసే పనుల ఫలితాలపై అతిగా ఆశ పడకుండా ఉండటం. మీరు చేయాల్సిన పనిని చేయండి, కానీ ఆ పని ఫలితం మీ కోరిక ప్రకారమే రావాలని పట్టుబట్టకండి. ఇలా చేయడం వల్ల అతి ఆలోచన తన ప్రభావాన్ని కోల్పోతుంది.
4. ఆలోచిస్తూ ఆగిపోకుండా, పని చేయండి:
ఎక్కువగా ఆలోచించడం వల్ల చాలాసార్లు మనం పనులు చేయడాన్ని ఆలస్యం చేస్తాం. ఏదైనా తప్పు జరుగుతుందేమోనని భయపడి, లేదా సరైన సమయం కోసం వేచి చూస్తూ ఊరికే ఉండిపోతాం. కర్మ యోగం ప్రకారం, మీరు మీ బాధ్యతను నిర్వర్తించండి, ఫలితం గురించి ఎక్కువ ఆలోచించవద్దు. ‘పని చేయడం’ అనేదే మనసులోని గందరగోళాన్ని తొలగిస్తుంది. అతి ఆలోచన అనే చక్రాన్ని విచ్ఛిన్నం చేయడానికి, ఎంత చిన్నదైనా ఒక అడుగు ముందుకు వేయాలి. ఆ మొదటి అడుగు వేస్తే, తర్వాతి అడుగులు స్పష్టంగా కనిపిస్తాయి.
5. సందేహం జ్ఞానం కాదు, అది దారి మళ్లించేది:
అతి ఆలోచనలో ఒక రకం సందేహం. ఇది మంచి విషయాలపై వచ్చే సందేహం కాదు, మిమ్మల్ని ముందుకు కదలనీయకుండా చేసే సందేహం. శ్రీకృష్ణుడు సందేహాన్ని “ఆత్మను నాశనం చేసేది” అని అభివర్ణిస్తాడు. “నేను దీనికి సిద్ధంగా ఉన్నానా?”, “నేను విఫలమైతే ఎలా?”, “తర్వాత పశ్చాత్తాపపడతానేమో?” వంటి ఆలోచనలు తరచుగా మనలోని భయాన్ని దాచిపెడతాయి. గీత ఇదే బోధిస్తుంది. అంటే, పరిస్థితులు ఎలా ఉన్నా, మీరు వాటిని అధిగమించి ముందుకు వెళ్ళగలరని మీపై మీరు నమ్మకం ఉంచుకోవాలి. ఈ ఆత్మవిశ్వాసం వల్ల సందేహాలు పూర్తిగా పోకపోయినా, అవి మిమ్మల్ని శాసించకుండా చేస్తాయి.
భగవద్గీత యుద్ధభూమిలో చెప్పబడినప్పటికీ, దాని బోధనలు మన రోజువారీ జీవితంలోని సవాళ్లలోనూ శాంతిని, స్పష్టతను ఎలా కనుగొనాలో నేర్పుతాయి. అతి ఆలోచన అనేది మనుషులకు సహజమే, కానీ ఈ సూత్రాలను పాటించడం ద్వారా అది మీ జీవితాన్ని అదుపులోకి తీసుకోకుండా మీరు ప్రశాంతంగా జీవించవచ్చు.
